Quyền bán và cho thuê doanh nghiệp tư nhân của chủ doanh nghiệp tư nhân

Theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ tài sản của doanh nghiệp bằng toàn bộ tài sản của mình. Chủ doanh nghiệp tư nhân có toàn quyền quyết định đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như có toàn quyền bán và cho thuê doanh nghiệp. Tuy nhiên việc bán và cho thuê doanh nghiệp tư nhân cần phải tuân theo quy định của pháp luật. Vậy pháp luật quy định như thế nào về quyền bán và cho thuê doanh nghiệp tư nhân? Sau đây mình xin cung cấp thêm cho các bạn thông tin để các bạn có một cái nhìn tổng quan hơn về quyền bán và cho thuê doanh doanh nghiệp tư nhân.

1. Quyền cho thuê doanh nghiệp tư nhân

Cho thuê DN tức là chuyển giao quyền chiếm hữu và sử dụng toàn bộ DN cho người khác trong một thời gian nhất định để thu một khoản tiền nhất định gọi là tiền thuê. Ở Việt Nam hiện nay, pháp luật chỉ qui định việc cho thuê DN với DN TN và Công ty nhà nước mà thôi.

Cho thuê DN  là quyền mà pháp luật trao cho chủ DN TN. Chủ DNTN có quyền tự quyết định việc có cho thuê hay không, lựa chọn ai để cho thuê và giới hạn phạm vi quyền lợi trách nhiệm đối với hoạt động của DN  như thế nào. Bên cạnh đó, việc cho thuê DN không làm thay đổi CSH của doanh nghiệp. Vì vậy, chủ DN vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động của DN với tư cách là CSH.

Cho thuê DN là cho thuê toàn bộ tài sản trong doanh nghiệp, bao gồm tài sản hữu hình và vô hình như nhà xưởng, máy móc, nguồn nhân lực, vốn, kể cả tư cách và những vấn đề liên quan đến thương hiệu của DN đó. Tuy nhiên, việc thuê này vẫn chỉ dừng lại ở phần “xác” của doanh nghiệp, chứ không thuê và sử dụng được “hồn” của DN – tức khả năng, uy tín, trí tuệ của chủ doanh nghiệp.

Để đảm bảo quyền lợi chính đáng của các bên, pháp luật khuyến khích sự thỏa thuận và quy định chi tiết trong hợp đồng cho thuê DN  về trách nhiệm và quyền lợi cụ thể của CSH và người thuê đối với kết quả hoạt động kinh doanh của DN TN.

 Đây là cơ sở để khi có vấn đề trách nhiệm với bên thứ ba về hoạt động của DN thì chủ DN phải thực hiện đúng theo chế độ trách nhiệm vô hạn, nhưng sau đó được người thuê đền bù hoặc gánh vác rủi ro nếu đã có thỏa thuận trong hợp đồng.

Trong trường hợp chủ DN TN cho thuê toàn bộ DN của mình thì phải gửi văn bản thông kèm theo bản sao hợp đồng cho thuê có công chứng cho Cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan thuế trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày hợp đồng cho thuê có hiệu lực thi hành. Trong thời hạn cho thuê, chủ DN TN vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật với tư cách là CSH doanh nghiệp. Quyền và trách nhiệm của CSH và người thuê đối với hoạt động kinh doanh của DN do CSH doanh nghiệp và bên thuê tự thỏa thuận với nhau  và thể hiện trong hợp đồng cho thuê.

2. Quyền bán doanh nghiệp tư nhân

Bán DNTN là chuyển nhượng toàn bộ tài sản trong DN chứ không chuyển nhượng tư cách pháp lý, bởi sau khi hợp đồng mua bán hoàn tất, bên mua phải tiến hành thủ tục đăng ký thay đổi CSH DNTN.

DN TN khi bị bán là bị tách rời khỏi tư cách cá nhân người CSH, tách rời khỏi khối tài sản đảm bảo trách nhiệm cho hoạt động của nó. Vì vậy thực chất từ thời điểm bán thì DNTN đó chấm dứt sự tồn tại. Người mua DN  có thể dùng khối tài sản này để mở rộng hoạt động kinh doanh hiện có của mình, ví dụ như dùng cơ sở vật chất nhân lực đó lập thành một chi nhánh mới của công ty, hoặc đăng ký kinh doanh dưới hình thức công ty.

Kể cả trong trường hợp người mua DN là một cá nhân và tiến hành đăng ký kinh doanh lại dưới hình thức DN TN với tên DN và toàn bộ cơ sở vật chất nhân lực giữ nguyên như cũ, thì DN vừa được đăng ký kinh doanh này cũng là một DN TN khác, vì các thuộc tính cơ bản của nó như cá nhân CSH và khối tài sản riêng của chủ để đảm bảo trách nhiệm cho DN là hoàn toàn khác.

Sau khi bán doanh nghiệp, chủ DNTN vẫn phải chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ tài sản của doanh nghiệp phát sinh trước ngày chuyển giao doanh nghiệp nếu bên bán và bên mua không có thỏa thuận về vấn đề này.